สวนญี่ปุ่น
สวนญี่ปุ่น การจัดสวนแบบญี่ปุ่น เป็นไอเดียที่ได้รับกลั่นกรองออกมาเป็นสไตล์ที่เรียบง่าย โดยผสมผสานนำเอาความสงบของศาสนาพุทธและเซนมาใช้ให้เกิดเป็นบรรยากาศแห่งความสงบ โดยเฉพาะสไตล์ของเซนที่นิยมใช้หินในการแต่งสวน เพื่อให้ความรู้สึกผ่อนคลาย เหมาะสำหรับการพักผ่อนหย่อนใจ
หากคุณกำลังมองหาไอเดียของการจัดสวนกลางแจ้งอยู่ล่ะก็ สวนสไตล์ญี่ปุ่นเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่น่าสนใจ ด้วยการใช้องค์ประกอบในการตกแต่งที่น้อยและเรียบง่าย วันนี้เราได้นำตัวอย่างของแบบสวนสไตล์ญี่ปุ่น 5 แบบมาฝากกัน จะสวยขนาดไหน ไปดูกันเลย
1. สวนขนาดใหญ่ที่เงียบสงบ
ตัวอย่างที่เห็นในภาพเป็นการจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่นขนาดใหญ่ซึ่งมีน้ำเข้ามาเป็นองค์ประกอบ การจัดสวนในภาพประกอบไปด้วยการใช้ต้นไม้ มีใบสีเขียวและเหลืองปลูกล้อมรอบสระน้ำขนาด 1,000 ตารางเมตร ทำให้สวนแห่งนี้ดูโดดเด่นและสะดุดตาสำหรับผู้ที่มาเยือน การจัดสวนแห่งนี้เกิดขึ้นเพื่อให้เจ้าของบ้านและผู้ที่มาเยือนได้สัมผัสกับธรรมชาติอย่างแท้จริง เพื่อเป็นการผ่อนคลายอารมณ์จากความตึงเครียด แล้วกลับมามีความสุขและเพลินเพลินกับบรรยากาศของสวนที่สงบและสวยงามแทน
2. การจัดสวนญี่ปุ่นชิมาบาราแบบโบราณ
การจัดสวนที่เห็นในภาพนั้นเป็นสไตล์ของการจัดสวนญี่ปุ่นในยุคดั้งเดิม ซึ่งหลายคนเห็นแล้วอาจจะนึกถึงภาพในการ์ตูนญี่ปุ่นหลายเรื่องที่เคยดูในวัยเด็ก ที่เมื่อเปิดประตูห้องออกมาแล้วจะพบกับสวนที่มีการจัดไว้อย่างสวยงาม แต่ถึงอย่างไรเพื่อให้เข้ากับยุคปัจจุบัน การแต่งสวนก็ถูกปรับแต่งรูปแบบให้ดูทันสมัยมากขึ้น โดยการเพิ่มพื้นที่นอกชานตรงระเบียงเพื่อใช้นั่งจิบชา ชมความงามของสวนสไตล์ญี่ปุ่นที่มีเอกลักษณะเฉพาะตัวแห่งนี้
3. การจัดสวนสไตล์มาชิยะ
การจัดสวนสไตล์มาชิยะ เป็นรูปแบบตกแต่งภายในของการจัดสวนที่นิยมและจะพบเห็นได้มากในเขตเมืองเกียวโต สวนแห่งนี้ถูกซ่อนอยู่ภายในลานกลางบ้าน ซึ่งอาจจะเรียกอีกชื่อว่าเป็นสวนลับอย่างในหนังจีนหรือหนังญี่ปุ่นก็ได้ ที่เรียกว่าสวนลับเนื่องจากสวนแห่งนี้มีไว้เพื่อเป็นพื้นที่พักผ่อนที่แสนสงบสำหรับสมาชิกภายในครอบครัวเท่านั้น
4. การจัดสวนสไตล์เซน
ตามที่ได้เกริ่นไปในช่วงแรก ว่าการจัดสวนสไตล์เซนนั้น นิยมใช้หินมาเป็นองค์ประกอบ จากภาพจะเห็นการนำหินมาโรยตกแต่งเป็นทางเดินท่ามกลางต้นไม้ที่เขียวขจีจัดสวน เพื่อให้บรรยากาศที่อบอุ่นและผ่อนคลาย นอกจากนั้นภูมิสถาปนิกยังได้นำเอาไม้ดิบมาช่วยเพิ่มความสงบให้กับบรรยากาศของสวนแห่งนี้อีกด้วย
5. ความเป็นธรรมชาติ
เอกลักษณ์อย่างหนึ่งของการจัดสวนสไตล์ญี่ปุ่น แตกต่างจากการจัดสวนในรูปแบบอื่นอย่างเห็นได้ชัด คือ สไตล์ของญี่ปุ่นนั้นจะเน้นบรรยากาศที่สัมผัสและเข้าถึงธรรมชาติอย่างแท้จริง และสิ่งที่เห็นได้อย่างชัดเจนในภาพก็คือการใช้มอสเพื่อช่วยเพิ่มสีเขียวที่สร้างเสน่ห์ให้สวนสไตล์ญี่ปุ่นดูสวยงามและมีมนต์ขลัง ซึ่งไม่ว่าใครที่ได้เห็นหรือได้เดินเข้ามายังสวนแห่งนี้ จะรู้สึกผ่อนคลายจากความตึงเครียดและหันมาเพลิดเพลินกับธรรมชาติและความสวยงามของสวนแห่งนี้แทน
พันธุ์ไม้ที่ใช้ประดับตกแต่งสวนญี่ปุ่น
พันธุ์ไม้ตกแต่งสวนญี่ปุ่น หลายท่านที่ต้องการหรือมีความชอบในความเป็นญี่ปุ่นนั้น ส่วนใหญ่นอกจากการตกแต่งภายในอาคารให้เป็นแบบญี่ปุ่นแล้ว ภายนอกก็หลีกเลี่ยงไม่ได้ที่ต้องมีความเป็นญี่ปุ่นด้วย รวมถึงการ “จัดสวน”
ก็เนื่องด้วยเสน่ห์ของสวนญี่ปุ่นที่มีความสวยงามและแต่ละองค์ประกอบนั้นล้วนมีความหมาย การจัดสวนแบบญี่ปุ่นจึงได้รับความนิยมก็เนื่องมาจากความหมายที่มีและความสวยงาม โดยบทความที่แล้วที่ได้แจกแจงส่วนประกอบของการตกแต่งสวนญี่ปุ่นไปแล้วในบทความนี้จะนำตัวอย่างต้นไม้ที่ใช้ในสวนญี่ปุ่นมาแนะนำ เผื่อท่านรู้จักมาบ้างหรือเกิดเห็นความสวยงามและความหมาย จนอยากนำไปใช้ประดับตกแต่งสวนของตัวเองบ้าง แต่อาจเป็นต้นไม้ทดแทนที่ใกล้เคียง เพราะสภาพอากาศของญี่ปุ่นและบ้านเราต่างกัน พันธุ์ไม้บางประเภทอาจปลูกไม่ได้ในบ้านเมืองเรานั่นเอง
พันธุ์ไม้ประดับ ที่ใช้ประดับในสวนญี่ปุ่นประกอบด้วยพันธุ์ไม้หลายชนิดขอจำแนกออกได้ตามนี้
1.พันธุ์ไม้ใหญ่ ต้นสน พีช พลับ โอ๊ก เมเปิล ซากุระ หลิว ฯลฯ
2.พันธุ์ไม้พุ่มเตี้ย เช่น ไผ่ อาซาเลีย ปรง ชา ฯลฯ
3.พืชคลุมดิน เช่น เฟิร์น ไม้ซุ้มต่าง ๆ มอส ฯลฯ
4.พันธุ์ไม้น้ำ เช่น กก บัว ไอริส ฯลฯ
พันธุ์ไม้ใหญ่ เป็นพันธุ์ไม้ที่เป็นต้นยืนต้นที่มีขนาดใหญ่ ส่วนที่นิยมนำมาจัดสวนญี่ปุ่นได้แก่
– ดอกท้อ (Peach)ถือเป็นไม้ศักดิ์สิทธิ์เป็นไม้สวรรค์ ความเชื่อของจีน ลูกพีช หรือ ลูกท้อ คือสัญลักษณ์ของความเป็นอมตะ อย่างไรก็ตาม ส่วนอื่นๆของต้นพีชให้ความหมายที่แตกต่างออกไป ตัวอย่างเช่น ดอกท้อสื่อถึงโชคลาภ ในขณะที่ผลท้อสื่อถึงความอมตะ เยาว์วัย ต้นท้อสื่อถึงอายุยทนยาว กลีบดอกท้อสื่อถึงความรักและความสุข
พันธุ์ไม้พุ่มเตี้ย เป็นไม้พุ่มที่นิยมนำมาปลูกบนผื่นหญ้าให้มีความสูงไม่มากเป้นกลุ่มๆหรือเดี่ยวเพื่อความสวยงามของสวน ตัวอย่างของพันธุ์ไม้เตี้ยที่นำมาใช้ในสวนญี่ปุ่นได้ เช่น
– ต้นไผ่ เป็นสัญลักษณ์ของความงามสง่าเหนือธรรมชาติ หากปลูกไว้ในบ้านจะเสริมมงคลให้ผู้อยู่อาศัย ทำให้เป็นคนมุ่งมั่น ตั้งใจจริง มีสติปัญญา เอื้ออารี และกตัญญูรู้คุณ ซึ่งก็ไม่ต่างจากคนไทยที่เชื่อกันว่า หากปลูกต้นไผ่ไว้ในบริเวณบ้าน จะทำให้สมาชิกในบ้านตั้งใจทำงาน ประกอบอาชีพด้วยความซื่อสัตย์ มีคุณธรรม ไม่คดโกงเอารัดเอาเปรียบใคร นั่นก็เป็นเพราะลักษณะของต้นไผ่ที่มีลำต้นเหยียดตรง แข็งแรง สามารถต้านทานแรงลมพายุได้นั่นเอง การปลูกต้นไผ่ ควรปลูกไว้ริมรั้วของบ้าน หรือบริเวณที่โล่งกว้าง ให้ต้นไผ่ได้แตกหน่อเจริญงอกงาม และควรปลูกไว้ทางทิศตะวันออก เพื่อให้ต้นไผ่ได้รับแสงแดดยามเช้า นอกจากนี้ ยังควรปลูกต้นไผ่ในวันเสาร์จึงจะเป็นมงคล อ้อ…ลืมบอกไปว่า ต้นไผ่มีหลากหลายชนิด ทั้งไผ่เหลืองทอง ไผ่สีสุก ไผ่เตี้ย ไผ่น้ำเต้า แต่คนโบราณเชื่อกันว่า ถ้าปลูกไผ่สีสุกจะช่วยให้สมาชิกในบ้านประสบความสำเร็จ ร่ำรวยเงินทอง และมีความสุขกันถ้วนหน้า เพราะชื่อไผ่สีสุกไปคล้องกับคำอวยพรที่ว่า “มั่งมีศรีสุข” นั่นเอง
– ต้นอาซาเลีย หรือ กุหลาบพันปี เป็นดอกไม้ในสกุล Rhododendron ในวงศ์กุหลาบป่า (Ericaceae) ที่มีมากกว่า 1,000 ชนิด ลักษณะกุหลาบพันปีนั้นเป็นไม้พุ่ม กระจายพันธุ์ในแถบทวีปเอเชีย, อเมริกาเหนือ, ยุโรป และออสเตรเลีย โดยเฉพาะในทวีปเอเชียจะพบตามภูเขาสูงตามแถบแนวเทือกเขาหิมาลัยที่อยู่จากระดับน้ำทะเลนับพันเมตร เช่นประเทศจีน และเกาหลี จนถึงญี่ปุ่น เป็นสัญลักษณ์ที่มีความสำคัญและมีหมายถึงความเป็นผู้หญิงโดยเฉพาะ กุหลาบพันปีหรือดอกอาซาเลียจึงถูกนำมาใช้เพื่อเฉลิมฉลองความงามของผู้หญิงและความรัก นอกจากนี้ดอกอาซาเลียยังมีความหมายถึงระลึกถึงบ้าน การดูแลตนเอง ความสง่างามและความมั่งคั่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งความมั่งคั่งทางสติปัญญา
– ต้นชาฮกเกี้ยน เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก และลำต้นสามารถแตกกิ่งก้านได้เป็นจำนวนมาก ลักษณะเป็นพุ่มแบบหนาแน่นทึบ ในส่วนของใบนั้นมีขนาดเล็กมันเงาและหนา เรียงสลับ ออกเป็นกระจุกสั้นๆ ตามกิ่ง ขอบใบหยัก ผิวใบด้านบนจะเป็นสีเขียวเข้มมีหนามเล็กๆ ขนาดของต้นกว้างประมาณ 0.5-2 เซนติเมตร และ ยาวประมาณ 1-4 เซนติเมตร ส่วนตัวดอก สีของดอกนั้นจะเป็นสีขาว ออกดอกเป็นช่อแบบช่อกระจุกตามซอกใบ มีดอกย่อย 2-5 ดอก มีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ เป็นรูปแถบ ซึ่งมีสีเขียวอ่อน ด้านนอกมีขนยาวปะปน โคนกลีบดอกจะเชื่อมติดกันเล็กน้อยเป็นลักษณะคล้ายกรวย และปลายแยกเป็น 5 แฉก ซึ่งดอกจะบานเต็มที่ความกว้างจะอยู่ที่ประมาณ 0.8 มิลลิเมตร
พืชไม้น้ำ เป็นพืชที่อยู่ในน้ำแต่โผล่ยอดขึ้นเหนือน้ำให้ความสวยงาม ตัวอย่างของพืชไม้น้ำที่นำมาใช้ในสวนญี่ปุ่นได้ เช่น
– ต้นกก กกเป็นไม้ล้มลุก พบแพร่พันธุ์กระจายอยู่ทั่วโลก มีอยู่ประมาณ 4,000 ชนิด เจริญเติบโตได้ดีในที่ชื้นแฉะ ในหนอง คลอง บึง นาลุ่มที่มีน้ำขัง รวมถึงในดินโคลนหรือดินเหนียว หลายประเทศ จัดประเภทต้นกกเป็นวัชพืช ต้นกกนั้นจะมีรูปร่างคล้ายกับต้นหญ้ามาก โดยเฉพาะส่วนใบ จนแยกกันไม่ออก จนหลายคนเข้าใจผิดคิดว่าคือต้นหญ้า แต่ลักษณะที่แตกต่างกันคือส่วนของลำต้นกก จะตันกว่า และมีลักษณะคล้ายรูป 3 เหลี่ยม เห็นเป็น 3 มุมชัดเจน และต้นกกบางชนิด จะมีลักษณะคล้ายกับมีผนังกั้นแบ่งเป็นห้องๆ นอกจากนี้ ยังมีจุดเด่นคือ จะไม่แตกกิ่งก้านเหมือนกับต้นพืชชนิดอื่นๆ แต่จะเรียงตัว แล้วอัดกันแน่นอยู่รอบโคนต้น ที่สำคัญต้นกกมีเส้นใยที่เหนียวทนทาน สามารถนำไปใช้ทอเป็นเสื่อ หรือกระเป๋า ได้
– ต้นไอรีส เป็นต้นไม้ริมน้ำ มีอายุได้หลายปี ต้นไอรีสจะมีความสูงถึง 1 เมตร และมีลำต้นสั้นๆ ใต้ดิน ที่เจริญเป็นกอ รวมถึงมีใบเดี่ยว ที่ออกสลับระนาบเดียว รูปแถบแบนยาวเรียวแหลม กว้าง 2.5 เซนติเมตร ยาว 30 เซนติเมตร ช่อดอกเป็นช่อกระจุกออกจากซอกใบ ชูตั้งขึ้น ดอกขนาด 5 – 8 เซนติเมตร กลีบดอกบาง มี 3 กลีบ สีเหลือง โคนกลีบมีจุดเล็ก ๆ สีน้ำตาล ดอกบานเพียงวันเดียวตั้งแต่ช่วงสายถึงบ่าย ทยอยบานทีละ 1-2 ดอก แต่ละช่อทยอยบานนานหลายสัปดาห์ ออกดอกตลอดปี แต่ดอกดกในช่วงฤดูหนาว ต้นไอริสปลูกในดินเหนียว เป็นพืชน้ำที่ปลูกเป็นไม้กระถางได้ดี แต่ถ้าดินแห้งและแดดจัด ปลายใบจะไหม้สำหรับการนำพันธุ์ไม้ต่างๆดังตัวอย่างที่ได้ยกมานั้นไปจัดในสวนญี่ปุ่น ควรคำนึงถึงการปลูกได้ ไม่ได้ เป็นสำคัญเพราะดินและสภาพอากาศเป็นส่วนสำคัญที่พันธุ์ไม้จะอยู่ได้หรือไม่ได้ หากปลูกไม่ได้ควรหาพันธุ์ไม้อื่นที่อยู่ในกลุ่มเดียวกันมาทดแทน ก็สามารถทำให้การจัดสวนญี่ปุ่นในประเทศไทย สามารถจัดได้สวยงามไม่แพ้ต้นฉบับที่ประเทศญี่ปุ่นกันเลยทีเดียว คลิ๊กที่นี่
